what is the repo rate ರೆಪೋ ದರ ಮತ್ತು ರಿವರ್ಸ್ ರೆಪೊ ದರಗಳು ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಹಣದ ಹರಿವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಬಳಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಹಣಕಾಸು ನೀತಿ ಸಾಧನಗಳಾಗಿವೆ. ಇಷ್ಟಕ್ಕೂ ಈಗ ಈ ವಿಚಾರ ಏಕೆ ಎಂದರೆ, ಶುಕ್ರವಾರ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ರೆಪೋದರವನ್ನು ಶೇಕಡ 0.50ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಗೃಹಸಾಲ, ವಾಹನ ಸಾಲ ಮತ್ತು ಇತರ ಕೆಲವು ಸಾಲಗಳು ಅಗ್ಗವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ರೆಪೋ ದರ ಎಂದರೇನು, ರಿವರ್ಸ್ ರೆಪೋ ದರ ಎಂದರೇನು,RBI ರೆಪೊ ದರ ಇಳಿಕೆ ಮಾಡಿರುವುದರಿಂದ ಆಗುವ ಪ್ರಮುಖ ಲಾಭಗಳೇನು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಈ ಲೇಖನ ಓದಿ
what is the repo rate ರೆಪೋ ದರ ಎಂದರೇನು
ರೆಪೊ ದರ (Repo Rate) ಎಂದರೆ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಗೆ ಹಣದ ಕೊರತೆ ಇದ್ದಾಗ ನೀಡುವ ಸಾಲದ ಮೇಲಿನ ಬಡ್ಡಿ ದರ. ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮ ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು RBI ನಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಸಾಲ ಪಡೆಯುತ್ತವೆ. ಈ ಸಾಲಕ್ಕೆ RBI ವಿಧಿಸುವ ಬಡ್ಡಿದರವನ್ನೇ ರೆಪೊ ದರ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ರೆಪೋ ಎಂದರೆ “ಮರುಖರೀದಿ ಒಪ್ಪಂದ” (Repurchase Agreement). ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಭದ್ರತೆಗಳನ್ನು ಅಡವಿಟ್ಟು RBI ನಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ನಿಗದಿತ ಅವಧಿಯ ನಂತರ ಆ ಭದ್ರತೆಗಳನ್ನು ಬಡ್ಡಿಯೊಂದಿಗೆ ಮರುಖರೀದಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ.
ರಿವರ್ಸ್ ರೆಪೋ ದರ ಎಂದರೇನು?
ರಿವರ್ಸ್ ರೆಪೊ ದರ (Reverse Repo Rate) ರೆಪೊ ದರಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಇದು ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಣವಿದ್ದಾಗ ಅದನ್ನು RBI ನಲ್ಲಿ ಠೇವಣಿ ಇಡುವಾಗ RBI ಆ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಗೆ ನೀಡುವ ಬಡ್ಡಿ ದರವಾಗಿದೆ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹಣದ ಹರಿವು ಹೆಚ್ಚಾದಾಗ, RBI ಈ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಣವನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಲು ರಿವರ್ಸ್ ರೆಪೊ ದರವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು RBI ನಲ್ಲಿ ಹಣವನ್ನು ಠೇವಣಿ ಇಡಲು ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುತ್ತವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಸುರಕ್ಷಿತ ಹೂಡಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಬಡ್ಡಿ ಗಳಿಸಬಹುದು.RBI ರೆಪೊ ದರವನ್ನು ಇಳಿಸಿದಾಗ, ಅದು ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಹಲವು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಲಾಭಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಕಡಿಮೆ ಬಡ್ಡಿ ದರಗಳು ಜನರು ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಲ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದ ಹೂಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಬಳಕೆಯು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಜನರು ಹೊಸ ಮನೆ, ಕಾರುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಮುಂದಾಗುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಗಳು ತಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಸಾಲಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ
what is the repo rate ಹೂಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿ
ವ್ಯಾಪಾರ ಸಾಲಗಳು ಅಗ್ಗವಾದಾಗ, ಹೊಸ ಉದ್ಯಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಅಥವಾ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಹೊಸ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಉತ್ತೇಜನ
ಗೃಹ ಸಾಲಗಳ ಬಡ್ಡಿ ದರ ಕಡಿಮೆ ಯಾಗುವುದರಿಂದ, ಮನೆ ಖರೀ ದಿಸುವವರಿಗೆ ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಕೈಗೆಟುಕುವಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣ, ಸಂಬಂಧಿತ ಉದ್ಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ.
what is the repo rate ಹಣದುಬ್ಬರ ನಿಯಂತ್ರಣ
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಹಣದುಬ್ಬರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ರೆಪೊ ದರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಕುಂಠಿತಗೊಂಡಾಗ ಮತ್ತು ಹಣದುಬ್ಬರ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ರೆಪೊ ದರವನ್ನು ಇಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ರೆಪೊ ದರ ಇಳಿಕೆಯು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹಣದ ಹರಿವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ, ಸಾಲಗಳನ್ನು ಅಗ್ಗವಾಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡುತ್ತದೆ.
what is the repo rate RBI ರೆಪೊ ದರ ಇಳಿಕೆ ಮಾಡಿರುವುದರಿಂದ ಆಗುವ ಪ್ರಮುಖ ಲಾಭಗಳು
ಸಾಲಗಳು ಅಗ್ಗವಾಗುತ್ತವೆ: ರೆಪೊ ದರ ಇಳಿದಾಗ, ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಗೆ RBI ನಿಂದ ಹಣ ಸಾಲ ಪಡೆಯುವುದು ಅಗ್ಗವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ನೀಡುವ ಗೃಹ ಸಾಲ, ವಾಹನ ಸಾಲ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಾಲ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಸಾಲಗಳ ಮೇಲಿನ ಬಡ್ಡಿ ದರಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇದು ಸಾಲಗಾರರಿಗೆ ನೇರ ಲಾಭವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
EMI ಹೊರೆ ಕಡಿಮೆ : ಸಾಲಗಳ ಮೇಲಿನ ಬಡ್ಡಿ ದರ ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ, ಗೃಹ ಸಾಲಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಾಲಗಳ ಮಾಸಿಕ ಕಂತುಗಳು (EMI) ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಇದು ಸಾಲಗಾರರ ಆರ್ಥಿಕ ಹೊರೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಹಣವನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
ಅರ್ಥ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಆರ್‌ಬಿಐ, ನಗದು ಮೀಸಲು ಅನುಪಾತವನ್ನು (ಸಿಆರ್‌ಆರ್‌) ಈ ವರ್ಷದಿಂದ ಶೇಕಡ 1ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.
